Lea Nieuwhof

beeldend kunstenaar

In welke taal zal ik u mijn verhaal vertellen..?

Zo begint de geschiedenis van een mooi meisje dat geboren wordt in een dorpje. Terwijl haar beeld als een marionet visueel wordt opgebouwd uit verschillende onderdelen, wordt zij beschreven in de simpele poëtische taal van Perzische en Arabische verhalen. In de vertelling worden herhaling en visuele beschrijvingen afgewisseld. De vormgeving van de animatiefilm  IBretnuma (CANAN) is gebaseerd op oosterse miniaturen, beelden uit de fotografie en uit de moderne kunst. Aan de hand van de geschiedenis van het meisje wordt een donker beeld geschetst van  de positie van de Turkse vrouwen, het verschil in mentaliteit tussen het platteland en de stad en de druk van familie. De vrouw heeft geen invloed op haar eigen leven. Ogen zijn gesloten voor mannelijke wandaden. In haar pijn en onmacht houdt ze de situatie in stand voor de nieuwe generatie. 

De confrontatie

Niet elke vrouw schikt zich als slachtoffer. Sukran Moral keert de rollen om in haar controversiële performances. De ongelijke verhoudingen tussen mannen en vrouwen stelt zij ter discussie. In Married, with three men, trouwt zij in een traditioneel dorp in zuid oost Turkije met drie maagdelijke jonge mannen, Op een foto zit ze in lange witte bruidsjurk, triomferend en vol zelfvertrouwen op een bed naast de drie mannen. De drie mannen hebben hun broek op hun enkels. Hun gezichtsuitdrukkingen variëren van schaapachtig, onschuldig en verlegen naar besmuikt lachend. 

 De taal van licht en wit zwart en grijs

Als eerste vrouwelijke fotograaf in Turkije zwierf Yildiz Moran Arun na haar opleiding in Engeland tussen 1950 en 1062 door Turkije. In haar werk heeft ze een voorkeur voor simpele eenvoudige mensen. Ze gebruikt de taal van zwart wit en grijs en van een overal in doordringend licht. Een grote beheersing in de manipulatie van licht en schaduw toont zij op de foto waarop een vrouw water haalt bij van een fontein in een oud stadsdeel. Licht valt in de verte in een andere steeg en dringt zacht door in schaduw bij de fontein. In de nuances van het grijs en zwart is in de donkerte alles te zien. Zwart en wit spelen een belangrijke rol wanneer z ij vrouwen tussen een kudde schapen fotografeert. De zachte witte vachten van de schapen, de donkere holtes tussen hun poten en de donkere gebogen koppen corresponderen met het beschaduwde gezicht van de vrouw onder de witte alles omhullende sluier. 

Humor

Humor is een wapen in de foto’s van Nilbar Gures. Een vrouw op blote voeten balanceert als een krachtpatser zonder gezicht en identiteit met een wiebelende stapel beddengoed en ander huishoudelijke textiel. 

De taal van het beeld

Terwijl vrouwen aandacht hebben voor het zich ontheemd voelen in hun eigen lichaam en hun eigen omgeving als gevolg van sociale verhoudingen, is de blik van de mannelijke kunstenaars meer gericht op een gevoel van ontheemd zijn ten gevolge van migratie, politieke of raciale ontwikkelingen.

Ahmed Polat schetst met documentaireachtige foto’s een beeld van mensen met een afro Turkse achtergrond. Zij zijn een bijna onzichtbaar in Turkije. 

Mehmet Guleryuz heeft alleen zijn losse persoonlijke handschrift en zijn vakkundige gebruik van de witte ruimte van het papier nodig om zijn kritische blik op politiek of zijn theatrale fantasieën te laten zien.  Kijkend naar zijn tekeningen zie je abstracte patronen en herkenbare figuren. 

Flarden van een verhaal duiken op uit de wirwar van lijnen.