In de vormgeving van Aad de Haas ontbreekt elke fotografische en realistische weergave van het geziene. Hij droomt, herinnert en beleeft. Zijn kleine werken riepen een aantal keren hevige tegenstand op.
Aad de haas (Rotterdam,1920-1972) studeerde in 1942 af aan de Academie van Beeldende kunsten te Rotterdam. Hij had een succesvolle expositie bij Kunsthandel van Zanten, maar zijn werk word “entartet” verklaard. Na een korte periode in de gevangenis, vertrekt hij naar Zuid Limburg, waar hij de rest van zijn leven zal blijven wonen en werken.
In zijn kleine schilderijen op paneel of doek uit de beginperiode is het afgebeelde teruggebracht tot eenvoud en beleefde essentie. Hij gebruikt dunne transparante verflagen om zijn vormen onder te dompelen in een geheimzinnige kleurlaag. Kleuren en nuances schijnen door en vloeien in elkaar over. De kleurtoon bepaald de sfeer. Sommige schilderijen zijn bijna helemaal zwart. Door een beetje licht rond figuren wordt de voorstelling zichtbaar. Soms lijken zijn verflagen op email in hun kleurgloed. Wanneer je naar een bruidje kijkt, voorkomt de ET-achtige figuur en de lelijkheid in de vormgeving, dat het een zoet plaatje wordt. Zijn themakeuzes wordt sterk bepaald door religie. Hij heeft een voorkeur voor afbeeldingen en voorstellingen van figuren zoals Franciscus. Mensen die zich overgeven aan een geestelijk ideaal en afstand doen van het najagen en bevredigen van hun eigen verlangens. In hun overgave ontkennen ze het lichaam en de behoeften daarvan.
De opdracht om de st. Cunibertuskerk te Wahlwiller te beschilderen zorgt voor grote bekendheid en een tweede sterke afwijzing van zijn werk. Zijn vormgeving wordt niet gewaardeerd door de katholieke kerk. Het is goed voor te stellen dat de afbeeldingen van Aad de Haas shockerend waren voor ogen die gewend zijn aan de afbeeldingen in de Limburgse kerken met een op de barok gebaseerde beeldentaal. Zijn menselijke figuren doemen als alien achtige wezens zonder individualiteit op uit een gekleurde verfmist. Hij toont ze vaak van opzij met opgeheven hoofd, enkel een donker ooggat en een vage neusvorm. Alles is vaag behalve handen die gedetailleerd met lange sierlijke vingers geschilderd worden. Het lichaam verdwijnt in een soort jurk of bestaat uit enkel wat rechte lijnen en vlakken. Rondingen en plasticiteit ontbreken bijna geheel. Alle aandacht is geconcentreerd op wat er tussen mensen gebeurt. Een doezelende manier van verf aanbrengen in lagen goudgele kleur met een beperkt aantal lichtere en donkere tonen en een horizontale lijn vormen de omgeving. De discussie rond zijn werk loopt zo hoog op, dat hij gedwongen wordt zijn schilderingen te verwijderen.
Als reactie op het schandaal rond zijn kruiswegstaties verandert zijn stijl en zijn thematiek ingrijpend. Alle mistigheid en dromerigheid verdwijnen. Zijn werken worden groot uitgevoerd op doeken. In levendige, felle en vrije penseelstreken vol kleur, woede en agressie. De kat heeft de vogel zijn bek, de uil vreet de muis, de eekhoorn rooft een ei uit het nest en de hond gaat er vandoor met een menselijke hand. Pijn verjaagt verlangen.
In poëtischer en luchtiger getint werk bekijkt hij zichzelf met zelfspot. Verf wordt op een vlekkerige manier in zachtere pastelachtige kleuren aangebracht. Steeds belangrijker wordt de in zijn vroege werk zo ontkende lichamelijkheid. Roze verleidelijke vrouwen, ronde billen en borsten en erotiek spreken uit zijn composities. De laatste tekeningen die na zijn dood op zijn atelier gevonden werden zijn gemaakt met heldere en trefzekere lijnen. Met alle aandacht voor de anatomische details, zoals in erotische Japanse ukiyo e prenten, toont hij zichzelf in diverse situaties, soms neukend, soms vol verlangen of als voyeur.
